In de ban van Alice Munro

De laatste weken ben ik in de ban van Alice Munro. Van haar boek Family Furnishings om precies te zijn, een collectie korte verhalen die ze schreef tussen 1995 en 2014 en die ik voor een habbekrats via boekwinkeltjes.nl kocht. Ik lees het boek in zijn oorspronkelijke taal, het Engels. Ondanks dat ik er een hekel aan heb om het lezen te onderbreken door woorden op te zoeken die ik niet ken, doe ik dat nu toch regelmatig. Het zijn er best een aantal, zoals *muumuu. Weet jij wat dat is, een muumuu? Nee hè, ik wist het ook niet. Nu wel. Die kennis heeft misschien niet geleid tot een beter begrip van het verhaal ‘Passion’, maar wel tot een completer beeld van een van de personages. Bovendien verdient een boek dat met zoveel aandacht is geschreven het ook dat het met aandacht wordt gelezen.

Mini-romans
De verhalen in Family Furnishings laten zich stuk voor stuk lezen als mini-romans vol intrigerende personages, verhaallijnen en ontwikkelingen, zonder dat je er als lezer in verdrinkt. Knap van Munro die nergens je hand vasthoudt door ‘uitleggerig’ te doen of de verhalen ‘mooi rond’ af te hechten. Integendeel, ze laat genoeg rafels hangen en gaten vallen die de lezer zelf mag oppakken of opvullen – of niet. Daarbij strooit ze, ogenschijnlijk achteloos, maar zonder twijfel juist uiterst zorgvuldig, de ene briljante beschrijving na de andere messcherpe observatie over de bladzijden uit. Na elk verhaal heb je dan ook het gevoel een heel boek te hebben gelezen.

Onverbiddellijk eerlijk
De hoofdpersonages in haar verhalen – vaak vrouwen – worstelen met zichzelf, het leven, hun keuzes, hun relaties. Munro beschrijft ze onverbiddellijk eerlijk, zet ze in het felle daglicht, ontdaan van franje en opsmuk, en is tegelijkertijd oprecht compassievol. In het verhaal ‘Hateship, Friendship, Courtship, Loveship, Marriage’ bevindt de hoofdpersoon Johanna zich in een pashokje van een sjieke kledingzaak. Ze kijkt pas in de spiegel van het helder verlichte hokje als ze de kleding heeft aangetrokken en observeert zichzelf dan bijna afstandelijk: There was no problem with the suit. The problem was with what stuck out of it. Her neck and her face and her hair and her big hands and thick legs. (p. 169)
Het zou gemakkelijk zijn om Johanna belachelijk te maken, om haar neer te zetten als een grove, working class vrouw tegenover de elegante verkoopster, maar Munro gaat voorbij aan de oppervlakte en geeft beide personages diepte. Zo weet ze de ongemakkelijkheid tussen de twee vrouwen die met elkaar geconfronteerd worden op de lezer over te brengen zonder deze nog eens extra te benadrukken.

Verliefd
Zo eens in de zoveel tijd word ik halsoverkop verliefd op een boek, en daarmee vaak ook op de schrijver. De laatste was De herinnerde soldaat van Anjet Daanje. Het was overigens geen liefde op het eerste gezicht, we moesten ontzettend aan elkaar wennen. Maar toen ik me eenmaal gewonnen gaf, ging ik er met boter en suiker in. Vervolgens kocht en las ik al haar boeken. Misschien dat ik daar een volgende keer wat over schrijf.
Family Furnishings is er weer zo eentje, en ik vrees de dag dat ik het uit heb. Gelukkig heeft Alice Munro behoorlijk wat geschreven (ze overleed helaas dit jaar), dus ik kan wel even vooruit. Goddank, en goddank ook voor de onuitputtelijke voorraad van boekwinkeltjes.nl

*Een muumuu is een wijde, van oorsprong Hawaïaanse jurk, vaak met felgekleurde bloempatronen